Samenvatting voor beslissers (TL;DR)

• Wat: Nederland voert per 1 juli 2026 een kilometerheffing in voor trucks >3,5 ton op (bijna) alle snelwegen en geselecteerde N-/gemeentelijke wegen. De Eurovignette stopt in NL per die datum. Tarief = € per km, lager bij schonere trucks (CO₂/Euro-differentiatie). Rijksoverheid+2vrachtwagenheffingsbeleid.nl+2

• Hoe: Trucks hebben een werkende OBU nodig via een erkende dienstverlener; registratie/contract is verplicht. MRB wordt tegelijk geminimaliseerd om dubbeltelling te voorkomen. vrachtwagenheffingsbeleid.nl+1

• Europa-context:

  • België: kilometerheffing sinds 2016; ZEV’s krijgen in Vlaanderen & Brussel vanaf 2025 0 ct/km (OBU blijft verplicht); Wallonië classificeert ZEV’s nog als Euro VI. Viapass

  • Duitsland: CO₂-toeslag sinds dec 2023; >3,5t tolplicht sinds 1 juli 2024; zero-emissie voertuigen tijdelijk vrijgesteld. Woodland+3toll-collect.de+3DKV Mobility+3

Waarom dit moment cruciaal is

De Nederlandse heffing sluit aan bij de trend in de EU om “de vervuiler te laten betalen” en tegelijk groene investeringen te stimuleren. Voor internationale planners (NL-BE-DE) verschuift de winst niet langer alleen naar tariefshopping, maar naar operational excellence: minder lege kilometers, lagere idle-tijd, route- en laadoptimalisatie, en aantoonbare CO₂-reductie.

Onze stelling: de heffing is geen pure kostenpost, maar een hefboom. Vloten die nu sturen op data, kunnen het kostenniveau neutraal of zelfs positief laten uitvallen door efficiency-winst.

De spelregels in Nederland (vanaf 1 juli 2026)

• Toepassing: trucks >3,5t (N2/N3), binnenlands én buitenlands. vrachtwagenheffingsbeleid.nl

• Wegennet: vrijwel alle snelwegen, plus aangewezen provinciale/gemeentelijke hoofdwegen. Rijksoverheid+1

• Tariefdifferentiatie: schoner = lager tarief (CO₂/Euro-klasse). vrachtwagenheffingsbeleid.nl

• OBU-plicht: On-Board Unit via gecertificeerde serviceprovider; werkend houden is verplicht. vrachtwagenheffingsbeleid.nl

• Eurovignet: stopt in NL op 1 juli 2026 (blijft o.a. in Zweden en Luxemburg).

Vergelijking met België & Duitsland: waar zitten de verschillen?

België (Viapass)

• Kilometerheffing actief sinds 2016; tarieven indexeren periodiek. Viapass

• 0 ct/km voor ZEV’s in Vlaanderen & Brussel (per 2025), OBU blijft verplicht; in Wallonië vallen ZEV’s nog onder Euro VI. Viapass

• Regels/tarieven kunnen per regio verschillen; Wallonië kondigde 2025-verhogingen aan; Vlaanderen kijkt naar dag/nachttarieven. Trans.INFO

Duitsland (LKW-Maut)

• CO₂-toeslag sinds 1 dec 2023, sterke prikkel richting schonere aandrijving. DHL Freight Connections

• >3,5t tol-plicht per 1 juli 2024; uitzonderingen/overgang voor ZEV. toll-collect.de+2DKV Mobility+2

Wat betekent dit voor planners?

• Cross-border routes vragen om tarief-/tijdvenster-bewuste planning (BE dag/nacht, DE CO₂-klasse).

• ZEV-strategie rendeert sneller in BE (0 ct/km in 2 regio’s) en door CO₂-differentiatie in DE; in NL volgt lagere heffing voor schonere trucks.

Marktimpact: kosten, gedrag & concurrentie

1. Kosten per km worden zichtbaarder → meer focus op lege kilometers en kilometerproductiviteit (ton-km, drop density).

2. Asset mix verschuift → snellere businesscase voor ZEV/brandstof-efficiëntie, zeker in BE/DE corridors. Viapass+1

3. Compliance-druk stijgt → OBU, data-vastlegging, verificaties, dashboards naar opdrachtgevers (CO₂/CSRD-verwachtingen).

Risico’s (als je niets doet)

• Boetes/naheffingen bij OBU-falen of ontbrekende data. vrachtwagenheffingsbeleid.nl

• Suboptimale routekeuzes (vermijden tol → meer tijd/brandstof → hogere totale kosten).

• Gemiste aanbestedingen door gebrek aan CO₂-/utilisatie-onderbouwing (BE & DE vragen al meer datatransparantie). Viapass+1

Kansen (als je nu acteert)

• 5–10% minder lege km via betere rit-/ritkoppeling (praktijkbereik met telematica & TMS-koppelingen).

• Snellere ROI op o.a banden en driver-coaching door CO₂-inzichten en toldruk.

• Voorsprong in tenders door traceerbare KPI’s: CO₂ per zending, idle-tijd, stop-dichtheid, punctualiteit.

Wat betekent dit concreet met GPS-Buddy?

1) Flowter: heffing-ready operations

• Rit- en stopanalyse: lege km, dwell time, stopdichtheid → directe besparingskansen.

• CO₂/brandstof-dashboards (CAN/Tacho) → onderbouwing voor tariefdifferentiatie en klantrapportages.

• Route-variant simulaties: impact op km, tolregimes (NL/BE/DE) en CO₂. (Klaarzetten als advies-workflow.)

2) XT-4 gateway + asset tracking

• Trailervolging zonder inbouw (tags) → correcte toerekening van km/CO₂ per combinatie.

• Gateways/mini-tags → minder zoekwerk, hogere inzetgraad → lagere km-kosten per drop.

3) Compliance-tooling

• OBU-statusmonitoring (via partner-integraties) + alerts bij datagaten.

• Audit-proof exports (CSV/PDF) voor tol-/CO₂-verificatie richting opdrachtgevers en interne audit.

4) Integraties (ERP/TMS/maintenance)

• Plug-and-play koppelingen → planning → uitvoering → facturatie sluitend.

• Maintenance triggers op draaiuren/km → minder stilstand (kritiek bij tolopti-routes).

Rekenkader (voorbeeld)

Situatie: 20 trucks (EURO VI), 90.000 km/jaar in NL, 25% BE, 15% DE.
Acties: 7% minder lege km + 3% minder brandstof + 1 ZEV-pilot voor BE-stadsdistributie.
Effect: lagere tol-exposure per effectieve drop, CO₂/brandstof daalt → totaalplaatje neutraliseert heffing gedeeltelijk/volledig (afhankelijk van je corridors en tariefmix).